„Były mąż chce do mnie wrócić, ale za późno na przeprosiny. Stracił swoją szansę dawno temu”

Cisza ma różne odcienie. Ta poranna, zaraz po przebudzeniu, ma kolor bladego światła wpadającego przez firankę. Jest cicha, ale uparta – wypełnia każde puste miejsce w moim mieszkaniu. Nie jest spokojna. Nie niesie ukojenia. Jest ciszą po czymś, co nie zostało dokończone. Od dwóch miesięcy budzę się sama. Bez szelestu gazet, bez brzęku filiżanki, bez jego westchnięcia, gdy zerkał na zegarek i mówił, że znowu się spóźni. Mietek. Mój były mąż. Oficjalnie. Bo nie wiem, czy można tak łatwo wymazać dwadzieścia lat życia.

Rozwód przebiegł zaskakująco spokojnie. Bez scen, bez krzyków, bez teatralnych wyjść z sali sądowej. Podział majątku? Sprawnie. Mieszkanie dla mnie, samochód dla niego. Wszystko zapisane w aktach, złożone podpisy, pieczątki. Jakbyśmy dzielili się nie tylko rzeczami, ale też odpowiedzialnością za to, co nie wyszło.

Ale najwięcej podzieliliśmy ciszy. Bo to, czego nie powiedzieliśmy sobie wtedy, zostaje teraz we mnie. Mietek – zawsze zmęczony, z telefonem w dłoni, zasłonięty ekranem jak tarczą. Próbowałam – rozmawiać, zbliżać się, ratować. Ale to było jak mówienie do ściany. Jakby moje słowa odbijały się od jego zmarszczonego czoła i znikały gdzieś między ikonami aplikacji.

Wiedziałam, że się oddalamy. Że nasz dom stał się przystankiem, nie przystanią. Ale mimo to – miałam nadzieję. Że się ocknie. Że coś powie. Że krzyknie, zaprzeczy, zapyta. Cokolwiek. Tymczasem on... zamilkł. A teraz, kiedy jego milczenie już mnie nie otula nocami – zaczynam rozumieć, że to bolało najbardziej. Bo miłość nie kończy się wtedy, gdy ktoś odchodzi. Kończy się, gdy przestajemy ze sobą rozmawiać.

Kawa u przyjaciółki

Agnieszka podała mi filiżankę kawy i spojrzała tym swoim uważnym wzrokiem, który znałam od lat. Usiadłam na kanapie, a ona naprzeciwko mnie, z nogą podciągniętą pod siebie, jak zawsze, gdy wiedziała, że rozmowa nie będzie lekka.

– Mietek dzwonił – powiedziałam. – Pytał, czy może przyjść po resztę rzeczy.

– Obawiasz się tego spotkania?

Nie odpowiedziałam. Znała mnie za dobrze, żeby nie zauważyć tego zawahania. Odstawiłam filiżankę i wzruszyłam ramionami. Chciałam coś powiedzieć, ale nie umiałam znaleźć właściwych słów.

– Wiesz, że to nie on wróci – powiedziała cicho Agnieszka. – Ty wrócisz po coś, czego już nie ma.

Zamknęłam oczy na moment, bo to, co usłyszałam, zabolało bardziej, niż bym chciała przyznać. Nie chodziło tylko o rzeczy. Chodziło o obecność. O to, czy jeszcze cokolwiek można między nami uratować. A może niepotrzebnie się łudzę.

– Myślisz, że żałuje? – spytałam, choć wiedziałam, że to pytanie jest bardziej do mnie niż do niej.

– Może. Ale to nie ma znaczenia. Tyle lat nic nie mówił, nic nie zrobił. Ty walczyłaś, on patrzył w telefon. Pamiętasz?

Pokiwałam głową. Pamiętałam aż za dobrze. Wszystkie te wieczory, kiedy mówiłam, że mi źle, a on kiwał głową, nie odrywając wzroku od ekranu. Jakby moje słowa były czymś zewnętrznym, co go nie dotyczy. A teraz zaprasza mnie do mieszkania. Po rzeczy. Po pozory rozmowy.

– Może potrzebuję tego spotkania, żeby naprawdę zamknąć drzwi – powiedziałam cicho.

– A może liczysz, że wreszcie coś powie.

Spojrzałam na nią i nie odpowiedziałam. Bo bałam się, że miała rację.

Przy kuchennym stole

Otworzyłam drzwi. Mietek nie zmienił się przez te dwa miesiące. Miał na sobie tę samą koszulę, w której podpisywaliśmy papiery w sądzie. Jakby wciąż nie wiedział, co wypada, a co nie. Wpuściłam go do środka bez słowa. Przeszłam do kuchni, bo tam zawsze lądowaliśmy, gdy nie wiedzieliśmy, co dalej robić.

Zaparzyłam kawę, taką jaką zwykle piliśmy. Usiadł naprzeciwko i przez chwilę patrzyliśmy na siebie bez słów. Czułam, jak między nami wisi cała ta przeszłość. Niewypowiedziane pytania, zawiedzione oczekiwania, godziny milczenia, które kiedyś nazywaliśmy spokojem.

– Już za późno, prawda? – zapytał, spuszczając wzrok.

Mogłam się wtedy rozpłakać. Albo krzyknąć. Ale zrobiłam to, co robiłam przez ostatnie lata – powiedziałam prawdę.

– Gdy prosiłam, żebyś ze mną rozmawiał, byłeś zajęty telefonem.

Pokiwał głową, jakby wszystko już wiedział. Ale wtedy też kiwał. I nie zmieniało to nic. Popatrzyłam na niego, a przed oczami stanęły mi tamte wieczory. Te, kiedy siedziałam na kanapie i mówiłam, że mnie boli, a on przeskakiwał z jednej aplikacji do drugiej. Albo udawał, że śpi. Milczenie było jego tarczą, a ja waliłam w nią słowami, które nigdy nie wracały. Cisza w tym mieszkaniu była inna niż wcześniej. Była czysta. Bez złudzeń. Wstałam i wręczyłam mu torbę z resztą jego rzeczy.

– Zamknij za sobą drzwi – powiedziałam.

Wyszedł bez słowa. Nie obejrzał się. Wiedziałam tylko, że nie mam już siły czekać, aż coś się wydarzy.

Wieczór zwierzeń

Zaraz po powrocie zdjęłam buty i usiadłam na kanapie. Nie włączyłam światła, nie zdjęłam płaszcza. Patrzyłam w ciemność, jakby miała mi coś powiedzieć. Po chwili sięgnęłam po telefon i wybrałam numer Julki. Odebrała po pierwszym sygnale.

– Byłaś u niego? – zapytała od razu.

– Tak.

– I co? Powiedział coś?

– W końcu. Ale nie to, co powinien.

Zamilkła. Słyszałam jej oddech, cichy i nerwowy. Wiedziałam, że przeżywa to równie mocno jak ja. Dla niej to nie był tylko rozwód rodziców. To był rozpad domu, który znała całe życie.

– Mama… ja nie rozumiem, jak on mógł tak długo nic nie robić. Jak mógł patrzeć, jak ty się męczysz, i nic nie mówić?

– Nie wiem, kochanie.

Julka westchnęła. W tym westchnięciu było więcej złości niż smutku.

– Ja nie potrafię mu wybaczyć. Nie za to, że odszedł. Za to, że wcześniej był, a jakby go nie było.

Nie odpowiedziałam. Bo czułam dokładnie to samo. Siedział obok mnie latami, ale nigdy nie przysunął się naprawdę. Trzymał dystans nie rękami, a ciszą. A ja próbowałam ją zagłuszyć. Mówiłam, prosiłam, krzyczałam. I odbijałam się od muru, który udawał, że mnie nie słyszy. Po rozmowie długo siedziałam w milczeniu. Patrzyłam na pustą ścianę, na której kiedyś wisiało nasze wspólne zdjęcie z wakacji. Teraz została po nim tylko jaśniejsza plama.

To nie rozstanie boli najbardziej. To brak odpowiedzi. Gdybyśmy się pokłócili, gdyby padły ostre słowa – może bym miała co znienawidzić. A tak została mi tylko pustka. I to pytanie, które zadawałam sobie co noc – dlaczego mnie nie słuchałeś? Spotkałyśmy się w tej samej kawiarni, co zwykle. Usiedliśmy przy oknie. Zamówiłyśmy dwie kawy i ciasto, chociaż żadna z nas nie była głodna. Agnieszka patrzyła na mnie uważnie, jakby chciała odczytać coś z mojej twarzy.

– Byłam u Mietka – powiedziałam. – I napisałam do niego list. Spaliłam go.

Nie musiałam tłumaczyć więcej. Wiedziała, że to nie był list do wysłania, tylko pożegnanie. Sposób na to, żeby odzyskać spokój.

– Żałujesz, że poszłaś?

– Nie. Bo teraz już wiem, że nie chodziło o to, co on powie. Tylko o to, że wreszcie nic nie muszę mu tłumaczyć.

Siedziałyśmy chwilę w ciszy. Tym razem była inna niż tamta w mieszkaniu Mietka. Nie bolała. Nie krzyczała niewypowiedzianym żalem. Po prostu była. I pasowała do tej chwili.

– I co teraz? – zapytała Agnieszka, sięgając po łyżeczkę.

Spojrzałam przez okno. Na ulicy ludzie gdzieś biegli, śmiali się, kłócili. Żyli swoim życiem, które nie miało nic wspólnego z moim. Ale pierwszy raz od dawna nie czułam się gorsza ani z boku. Po prostu... byłam.

– Nie wiem. Ale chyba pierwszy raz od dawna nie boję się ciszy.

Agnieszka uśmiechnęła się, a ja wiedziałam, że ten uśmiech był odpowiedzią, której potrzebowałam.

Już nie żałuję

Nie wydarzyło się nic spektakularnego. Nie zaczęłam nowego życia od zera, nie wyjechałam w góry, nie zapisałam się na jogę ani nie zakochałam się na nowo. Życie płynęło dalej, zwyczajne, ciche, bez dramatów. Ale pierwszy raz od bardzo dawna nie analizowałam każdego dnia. Nie rozkładałam myśli na części pierwsze. Nie zastanawiałam się, co mogłam powiedzieć inaczej, zrobić więcej, wytrzymać dłużej.

Rano wstawałam bez ciężaru w klatce piersiowej. Robiłam kawę. Czasem wychodziłam na spacer. Przestałam czekać na wiadomość, na dzwonek telefonu, na jakikolwiek znak. Zrozumiałam, że są rzeczy, których nie da się naprawić. Nie wszystko musi zostać zamknięte słowem. Niektóre historie trzeba po prostu przeżyć i puścić.

Julka odwiedzała mnie częściej. Siadała na kanapie, przeglądała moje książki, opowiadała o swoim życiu. I ja słuchałam – naprawdę słuchałam. Może dlatego, że teraz miałam w sobie przestrzeń. Tę, którą wcześniej zajmowało niespełnione czekanie. Kiedyś zapytała mnie, czy żałuję. Nie odpowiedziałam od razu. Spojrzałam wtedy przez okno, na światło odbijające się w szybie, i powiedziałam tylko:

– Już nie.

Bo przestałam. Przestałam żałować tego, co zrobiłam, i tego, czego nie zdążyłam. Przestałam wypominać sobie każdy moment, w którym milczałam. Zrozumiałam, że byłam wystarczająca. Że zrobiłam tyle, ile mogłam. I to, że on nie potrafił mówić – nie było moją winą. Miłość kończy się nie wtedy, gdy przestajemy się kochać. Kończy się, gdy nie mamy już nic sobie do powiedzenia.

Dorota, 44 lata

Czytaj także: