„Córka zostawiła mnie bez domu, bo potrzebowała kasy na podróże. Nie uwierzyć, jaki potwór wyszedł spod moich skrzydeł”

Nie wiem, kiedy przestałam być dla niej ważna. Może wtedy, gdy wyprowadziła się na studia i wracała już tylko od święta. Albo kiedy zaczęła mówić o życiu „gdzieś indziej”, jakby wszystko, co miała tu, było tylko tymczasowe. Zawsze wierzyłam, że dzieci powinny mieć marzenia – ale nie kosztem bliskich.

Obietnice bez pokrycia

Kiedy Basia wróciła z Londynu po dwóch latach pracy w hotelu, wydawało mi się, że wszystko powoli wraca do normy. Znowu piłyśmy razem poranną kawę, robiłyśmy zakupy na targu, rozmawiałyśmy do późna. Mówiła, że ma dosyć życia na walizkach i chce na nowo zacząć wszystko tutaj. Uwierzyłam jej. Nawet odetchnęłam z ulgą. Mimo że przez telefon brzmiała wtedy inaczej – z dystansem, z chłodnym entuzjazmem – na miejscu wydawała się naprawdę zaangażowana.

– Mamo, naprawdę chcę z tobą tu być. Przecież to nasze mieszkanie – powiedziała pewnego wieczoru, gdy rozłożyła na stole pizzę i włączyła stary film, który razem zawsze oglądałyśmy.

Poczułam ciepło. Mimo wszystkich różnic, mimo lat oddalenia, nadal byłam dla niej ważna. Tylko że kilka tygodni później zaczęły się dziwne rozmowy. A to o kredytach, a to o marzeniach. Że w Australii jest pięknie, że ktoś, kogo poznała, planuje wyprawę dookoła świata, że życie jest za krótkie, żeby spędzić je w jednym miejscu. Słuchałam i kiwałam głową, ale coraz częściej czułam niepokój. Bałam się, że znów ucieknie.

– Tylko nie znikaj znowu – powiedziałam któregoś dnia, trzymając w rękach jej paszport, który leżał na stole.

– Mamo, przestań. Przecież już wróciłam, nie? – uśmiechnęła się lekko i pocałowała mnie w czoło.

Nie wiedziałam, że ten uśmiech to tylko przykrywka.

Coś ukrywała

Zaczęło się niewinnie – albo raczej tak miało wyglądać. Basia spędzała więcej czasu poza domem, mówiła, że ma spotkania, że pomaga znajomym w projektach, czasem wspominała coś o agencji turystycznej. Wieczorami siadała do komputera, otaczała się mapami, blogami podróżniczymi, notatkami, jakby planowała wyprawę swojego życia. Pytałam ją, skąd ten zapał, skoro dopiero co wróciła. Odpowiadała wymijająco.

– Trzeba mieć plan B, mamo. Życie potrafi zaskoczyć – rzuciła kiedyś z uśmiechem.

– Ale przecież dopiero co mówiłaś, że chcesz tu zostać...

– Chcę. Ale nie na zawsze.

To „nie na zawsze” utkwiło mi w głowie na długo. Niepokoiło mnie, ale jednocześnie tłumaczyłam ją przed sobą. Młoda, ambitna, świat stoi przed nią otworem. Może się wyszaleje i wróci naprawdę. Nie widziałam jeszcze wtedy, że coś kombinowała. A może widziałam, tylko nie chciałam tego przyjąć do siebie. Pewnego wieczoru zauważyłam, że przegląda jakieś dokumenty na komputerze. Gdy weszłam do pokoju, szybko zamknęła okno na ekranie. Zmieszała się.

– Co oglądasz?

– A nic, oferty mieszkań. Zastanawiam się, czy nie kupić czegoś pod wynajem.

Zdziwiło mnie to, bo przecież nie miała pieniędzy. Przynajmniej tak mi się wydawało. Ale nie drążyłam.

– A skąd masz na to środki?

– Oj mamo, nie wszystko musisz wiedzieć. Zbieram, inwestuję.

Nie zapytałam więcej. Popełniłam błąd. Ogromny błąd.

Akt notarialny i łzy

Był chłodny poranek, kiedy przyszło polecone. Koperta z kancelarii notarialnej, adresowana do mnie. Otworzyłam ją z roztargnieniem, myśląc, że to może pomyłka. Ale imię się zgadzało. Nazwisko też. Przeczytałam kilka pierwszych linijek i musiałam usiąść. Akt sprzedaży nieruchomości. Naszego mieszkania. Podpisany przez moją córkę. Początkowo myślałam, że to żart, jakaś pomyłka administracyjna. Zadzwoniłam do niej z drżącym głosem.

– Basiu, co to ma znaczyć? Przyszły dokumenty ze sprzedażą mieszkania. Jakim cudem? Przecież to też mój dom...

– Mamo... musiałam. Po prostu musiałam to zrobić.

– Jak to musiałaś?! A ja?! Gdzie ja mam teraz mieszkać?

– Miałam pełnomocnictwo, pamiętasz? Dawałaś mi, jak wyjeżdżałam do Anglii. To było potrzebne do banku... Skorzystałam z niego.

Zatkało mnie. Pamiętałam tamto pełnomocnictwo – podpisane bez większego zastanowienia, by mogła ogarnąć sprawy w moim imieniu. Nigdy nie przyszło mi do głowy, że użyje go przeciwko mnie.

– Sprzedałaś mój dom... Żeby co? Polecieć na Bali?

– Nie tylko Bali. Chcę zwiedzić świat. To moje życie, mamo.

– A moje co?! Nie pomyślałaś, co się ze mną stanie?

– Znajdziesz coś. Masz znajomych, emeryturę. Poradzisz sobie.

Zakończyła rozmowę. Zostawiła mnie z papierami i łzami. Nie spałam całą noc. Patrzyłam w sufit, ten sam, który jeszcze przez kilka tygodni należał do mnie.

Potraktowała mnie jak rzecz

Kilka dni później wróciła do mieszkania jakby nigdy nic. W progu stały trzy wielkie plecaki, walizka i nowy aparat zawieszony na szyi. Pachniała drogimi perfumami.

– Wylatuję pojutrze – oznajmiła, zdejmując buty.

– A ja? – zapytałam cicho, stojąc w kuchni i ściskając ściereczkę w dłoniach.

– Co ty, mamo? No przecież załatwiłam ci miejsce u cioci Wandy. Powiedziała, że możesz zostać u niej, dopóki czegoś nie znajdziesz.

– Nawet mnie nie zapytałaś, czy chcę. Nie usiadłaś, nie porozmawiałaś. Po prostu spakowałaś walizki i sprzedałaś mi dach nad głową.

– Mamo, nie dramatyzuj. Masz 62 lata, jesteś w dobrej formie, nie jesteś bezdomna. Chciałam coś przeżyć w życiu, nie mogę być tu na zawsze.

– Więc mnie poświęciłaś.

– Nie mów tak... – spojrzała na mnie, ale już bez współczucia. Raczej z irytacją. – Po prostu wykorzystałam szansę.

Usiadłam na fotelu i patrzyłam, jak pakuje ostatnie rzeczy. Spakowała też stary album ze zdjęciami, który zawsze był mój.

– Tego nie zabieraj – powiedziałam, ledwo powstrzymując drżenie głosu.

– To przecież też moje wspomnienia – odparła sucho i wrzuciła album do plecaka.

Tego wieczoru nie zjadłyśmy razem kolacji. Po raz pierwszy od jej powrotu usiadłam do stołu sama. A na krześle naprzeciw mnie – leżała tylko karteczka z hasłem do internetu. Jakby tyle mi zostało z tego wszystkiego.

Ostatni nocleg pod cudzym dachem

Wanda była serdeczna, ale to nie było moje miejsce. Miała dwa koty, zapach lawendy unoszący się w każdym kącie i pokój gościnny z tapetą w różowe kwiaty. Tylko że ja nie czułam się tam jak gość. Bardziej jak ktoś, kto nie ma gdzie indziej pójść. Leżałam na wersalce, słuchałam cichych rozmów dochodzących z drugiego pokoju i zastanawiałam się, jak to możliwe, że w ciągu kilku tygodni moje życie się tak zmieniło.

Miałam mieszkanie, swoją kuchnię, swoje firanki, ulubiony kubek z pękniętym uchem. Teraz miałam jedną szufladę na bieliznę i dwa wieszaki w szafie cioci.

– Musisz się jakoś pozbierać – powiedziała mi któregoś wieczoru, stawiając przede mną herbatę.

– A jak się pozbierać, kiedy wszystko, co się miało, zostało oddane za bilet lotniczy?

– Ona jest młoda, pewnie nie rozumie... Jeszcze wróci i przeprosi.

Pokręciłam głową. Nie chodziło już o przeprosiny. Chodziło o to, że nie byłam częścią jej planu. Że zredukowała mnie do problemu, który trzeba przenieść w inne miejsce, zanim wyruszy się w podróż życia.

Kiedy przyszedł dzień jej wylotu, zadzwoniła tylko na chwilę, rzuciła:

– Trzymaj się, mamo. Odezwę się, jak będę w Tajlandii.

– Jasne – odpowiedziałam i rozłączyłam się bez emocji.

Pół godziny później znów leżałam na wersalce. A w głowie miałam pytanie, które nie chciało odejść: czy jeszcze kiedyś będę u siebie?

Już nie jestem potrzebna

Minęły trzy miesiące. Dzwoni rzadko, a kiedy już to robi, opowiada o wodospadach, kolorowych targach, śniadaniach na plaży. Czasem przesyła zdjęcie z uśmiechem. Na żadnym nie ma mnie.

Znalazłam sobie pokój do wynajęcia u starszej pani. Dzielimy łazienkę, gotujemy osobno. Codziennie mijam ludzi na klatce schodowej, którzy nie wiedzą, jak się nazywam. W szufladzie mam kilka bluzek, trochę dokumentów i album, który na szczęście zostawiła – chyba przez zapomnienie.

Najgorzej jest rano. Kiedy wstaję, a nie mam dla kogo zrobić kawy. Kiedy nie ma kto się uśmiechnąć znad gazety, nie ma z kim obejrzeć serialu. Myślałam, że rodzina to coś, co zawsze jest. Okazało się, że tylko wtedy, kiedy komuś pasuje. Nie jestem zła. Przeszłam już przez wściekłość i łzy. Teraz jestem tylko zmęczona. I obca. W cudzym pokoju, z cudzymi meblami, w świecie, który przestał mnie potrzebować.

Czasem idę na spacer, patrzę w okna innych domów i zastanawiam się, ilu ludzi zostało przesuniętych na bok przez tych, których kochali najbardziej. Może jest nas więcej. Może nie jestem jedyna. Ale kiedy wracam i zamykam za sobą drzwi, czuję to z całą siłą: już nie jestem nikomu potrzebna. Nawet własnemu dziecku.

Zofia, 62 lata

Historie są inspirowane prawdziwym życiem. Nie odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń ani osób, a wszelkie podobieństwa są całkowicie przypadkowe.

Czytaj także:

• „Gdy siostra odbiła mi faceta, myślałam, że świat się skończył. Zemściłam się w dniu jej ślubu i nie żałuję ani chwili”
• „Moja mama zniknęła z mojego życia, gdy miałem 5 lat. Po 25 latach wróciła, a jej prośba wbiła mnie w podłogę”
• „Chciałam mieć luksusowe życie na kredyt i szczęście na raty. Skończyłam na łasce teściów i z groszami w kieszeni”