„Wpadłam do teściowej po przepis na kotlety i aż mnie zmroziło. Nie wypada robić takich rzeczy”

Nigdy nie byłam fanką niespodziewanych wizyt, ale tamtego dnia coś mnie podkusiło. Może to przez Marcina, który znowu rozczulał się nad smakiem kotletów swojej mamy, jakby jadł je z ołtarza, nie z talerza. Pomyślałam wtedy, że raz kozie śmierć. Pojadę do teściowej, poproszę o przepis, zrobię dokładnie tak samo – krok po kroku – i zamknę temat raz na zawsze. Chciałam dobrze. Naprawdę.

Wbiegłam do niej niemal w locie i już miałam się uśmiechnąć, rzucić jakąś błyskotliwą uwagę, może nawet powiedzieć „mamusiu” przez zęby… To, co zobaczyłam w progu, wbiło mnie w podłogę. Dosłownie. I nie chodziło o żaden zapach kotletów. W życiu nie spodziewałam się zobaczyć czegoś takiego. A już na pewno nie tam. I nie w środku tygodnia. W biały dzień.

Nie mogłam się otrząsnąć

– Dzień dobry…? – rzuciłam niepewnie.

Teściowa stała w korytarzu w rozciągniętej piżamie w różyczki, która pamiętała chyba jeszcze czasy pierwszego PRL-u. Włosy miała związane gumką recepturką, bose stopy wciśnięte w klapki, z których jeden ewidentnie nie należał do niej. A na twarzy – błogi, wręcz nieprzyzwoity spokój.

– A co ty tu tak… niespodziewanie?

– Przyszłam… zapytać o przepis. Na te twoje kotlety. Marcin ostatnio wspominał…

– No, no, znowu tęskni za mamusiną kuchnią? – zaśmiała się nagle, unosząc brwi.

Zrobiłam krok do przodu, trochę mechanicznie, bo nadal nie mogłam się otrząsnąć. Coś wisiało w powietrzu. Dosłownie. Lekki zapach… kadzidełka? Nie, raczej słodkich perfum. I ten dźwięk…

– A co to za muzyka? – spytałam.

– Ach, puszczam sobie jogę z internetu. Zrelaksuj się – zrobiła gest, jakby chciała mnie objąć, ale zatrzymała się w połowie ruchu. – Kawy?

– Może wodę – odparłam, bo wcale nie miałam ochoty zostać.

Popatrzyłam na kuchnię – wszystko w nieładzie. Fartuch rzucony na podłogę, patelnia w zlewie, a na blacie… dwa kieliszki po winie?

– A byłaś z kimś? – wypaliłam, zanim ugryzłam się w język.

Teściowa tylko się uśmiechnęła i spojrzała w stronę drzwi do sypialni.

– A to już nie twoja sprawa, kochanieńka.

Zamarłam

– Czyli… ktoś tu był? – zapytałam jeszcze raz, choć już wiedziałam. Przecież dwa kieliszki nie wyrosły z blatu jak grzyby po deszczu.

– Nie bądź taka wścibska.

Teściowa przeciągnęła się i ziewnęła jak kotka na słonecznym parapecie.

– Jesteś tu po przepis, nie po sprawozdanie z mojego życia prywatnego, prawda?

– Oczywiście, że nie – odpowiedziałam, choć... no może odrobinkę. – Po prostu… nie spodziewałam się, że zastanę cię w piżamie. Nie sądziłam, że... ktoś…

– Że co? – Teściowa skrzyżowała ramiona i zmierzyła mnie wzrokiem. – Że stara baba nie ma prawa do odrobiny przyjemności?

– Nie to miałam na myśli – speszyłam się. – Przepraszam. Może po prostu powinnam była zadzwonić.

– A może po prostu powinnaś czasem odpuścić kontrolowanie wszystkiego.

Stałam chwilę w miejscu, czując się jak uczennica przy tablicy. Potem ruszyłam za nią. Teściowa grzebała w szufladzie, mrucząc coś pod nosem.

– Wiesz… kotlety to jedno. Jak chcesz znać prawdziwy sekret, musisz wiedzieć, co się robi, zanim mężczyzna zdąży zgłodnieć.

Zamarłam.

Byłam zdziwiona

– Co masz na myśli? – zapytałam ostrożnie, nie do końca pewna, czy chcę znać odpowiedź.

– To znaczy, że zanim człowiek zacznie czegoś szukać, dobrze, żeby już to miał – odparła teściowa z tajemniczym uśmiechem. – A jak tego nie ma, to wtedy... no, zaczyna się rozglądać.

– To brzmi, jakbyś mówiła o czymś więcej niż o kotletach.

– A kto powiedział, że mężczyźni są aż tacy skomplikowani?

Patrzyłam na nią w tej całej jej piżamie, z rozczochranymi włosami, i miałam ochotę spytać, czy naprawdę czujesz się taka pewna siebie. Nie zapytałam. Bo było w nie coś – jakaś nonszalancja, której mi brakowało. Może dlatego tak mnie to drażniło.

– Wiesz, co... – zaczęła nagle – jak Marcin miał pięć lat, potrafił zjeść trzy moje kotlety naraz i jeszcze wylizać talerz. A wiesz dlaczego?

– Bo były dobre?

– Bo przytuliłam go przed obiadem. Bo zjadł je przy stole, gdzie pachniało domem, nie tylko jedzeniem. Zrozum to – chodzi o coś więcej niż panierkę i mięso.

Usiadła przy stole i otworzyła zeszyt. Ten stary, w kratkę, z plamą po zupie i rogiem przypalonym żelazkiem.

– Tu masz przepis. Zrób je dokładnie tak. A obiad podaj w dobrym humorze. Nie w napięciu, nie w focha. I nie patrz na zegarek. Zrozumiane?

Skinęłam głową. Właściwie to byłam zbyt zdziwiona, by się odezwać.

– No to dobrze – poklepała mnie po dłoni. – A teraz spytaj, o co naprawdę chcesz zapytać.

– Kto był tutaj przede mną?

Uśmiechnęła się tylko.

Parsknęłam śmiechem

– A co byś zrobiła, gdybym ci powiedziała, że nie było tu nikogo ważnego? Nikogo, kogo chciałabym ci przedstawić.

Usiadłam powoli przy stole, naprzeciw niej.

– Po prostu… zdziwiłam się. Zawsze miałaś opinię eleganckiej i zdystansowanej.

– Eleganckiej i zdystansowanej w piżamie w różyczki? – prychnęła, nie złośliwie, raczej rozbawiona.

– No właśnie o to chodzi – odparłam cicho. – Że takiej cię nie znałam.

– Bo nie miałaś okazji. – Zamyśliła się na moment. – Jak Marcin się ożenił, stwierdziłam, że nie będę ci siedzieć na głowie. Nie chciałam być tą teściową, co wie lepiej, co gotować, jak ścielić łóżko i kiedy rodzić dzieci.

– A ja myślałam, że po prostu mnie nie lubisz – wyrwało mi się.

– Oj dziecko… – Pokręciła głową. – To było zwykłe wycofanie. Strach. A teraz widzisz mnie bez makijażu, bez masek. Taką, jaka jestem. Kobietę, nie matkę twojego męża.

Milczałam. To było za dużo do przełknięcia. A jeszcze bardziej zaskakiwało mnie to, że chyba… lubiłam tę wersję teściowej. Była prawdziwa. Trochę roztrzepana, trochę złośliwa, ale nie udawała nikogo.

– Więc… to ktoś nowy? – zapytałam po chwili.

– Mhm. Nowy, stary… Znajomy z młodości. Tak po prostu wpadł. Pogadaliśmy. Śmiał się, że mam wciąż te same loki. I że słucham tej samej muzyki.

– I wciąż robisz te same kotlety?

– Nie! – zaśmiała się. – Jemu zrobiłam makaron. Mężczyźni po pięćdziesiątce nie zawsze trawią panierkę.

Parsknęłam śmiechem, zupełnie bezwiednie.

Spojrzała na mnie z rozbawieniem

– Marcin wie, że ktoś tu bywa? – zapytałam ostrożnie, składając przepis i wsuwając go do torebki.

– A musi wiedzieć? – odparła spokojnie, bez cienia poczucia winy. – To moje mieszkanie. Moje życie. Marcin jest dorosły, ma własną rodzinę. A ja nie zamierzam nikogo prosić o pozwolenie na filiżankę herbaty i rozmowę przy muzyce.

– Rozmowę? – uniosłam brwi.

– A co ty myślałaś? – Teściowa spojrzała na mnie z rozbawieniem. – Że co tu się działo? Telenowela?

– Nie wiem. Po prostu… cała ta scena – przyznałam, rumieniąc się lekko. – Trochę mnie wybiła z rytmu.

– Dobrze. Bo może w końcu zrozumiesz, że ludzie po sześćdziesiątce też mają uczucia, potrzeby i własne życie. Nie znikamy w momencie, gdy nasze dzieci biorą ślub.

– Wiem. – Westchnęłam. – Tylko nigdy nie pomyślałam, że… że mogłabym cię zastać taką... wyluzowaną. Radosną. Trochę jakbyś uciekła z własnej wersji siebie.

– Może właśnie to zrobiłam. I bardzo mi z tym dobrze. – Wstała, podeszła do okna i spojrzała w dal. – Wiesz, kiedy człowiek przez lata jest tylko „mamą” albo „teściową”, zaczyna zapominać, że ma imię. A ja jestem kobietą. Z krwi i kości.

– I robisz świetne kotlety – dodałam z uśmiechem.

– O, to już wiem. – Odwróciła się i puściła mi oczko. – A teraz wracaj do siebie. I pamiętaj – doprawić można wszystko. Jednak trzeba to podać z sercem.

Skinęłam głową i ruszyłam do drzwi. Zanim je otworzyłam, odwróciłam się jeszcze raz.

– Dziękuję, mamo.

I chyba pierwszy raz powiedziałam to naprawdę.

Ucieszyłam się

Wyszłam z jej mieszkania lekko oszołomiona, z przepisem w torebce i czymś jeszcze – czymś, czego nie umiałam nazwać. Może szacunkiem? A może po prostu świadomością, że ta kobieta, którą dotąd widziałam głównie przez pryzmat jej rosołu i komentarzy na rodzinnych obiadach, to po prostu… kobieta. Z historią. Z pragnieniami. Z życiem, które nie kończy się, kiedy dzieci wyprowadzą się z domu. W drodze powrotnej zadzwoniłam do Marcina.

– Cześć. Zgadnij, gdzie byłam.

– U mojej mamy? – zapytał z lekkim niepokojem. – Wszystko w porządku?

– Wszystko świetnie. Dostałam przepis.

– I co? W końcu się przyznała, że dodaje coś tajnego?

– Właśnie nie. Powiedziała, że to wcale nie chodzi o przyprawy.

– Tylko o co?

– O atmosferę. O to, żeby usiąść razem, pogadać, nie spieszyć się. O ciepło, zanim zrobi się głodno.

Marcin milczał przez chwilę.

– Serio? Moja mama to powiedziała?

– Tak. I wiesz co jeszcze? – uśmiechnęłam się, przypominając sobie jej minę. – Że mężczyźni po pięćdziesiątce nie zawsze trawią panierkę.

– O nie… – Marcin parsknął śmiechem. – Chyba nie chcę wiedzieć, w jakim kontekście to padło.

– Nie musisz. – Zaczęłam się śmiać razem z nim. – Powiem ci jedno: dawno nie widziałam twojej mamy tak… szczęśliwej.

– To dobrze, prawda?

– Bardzo dobrze.

Wieczorem zrobiłam te kotlety. Nie idealnie. Trochę za suche. Siedzieliśmy przy stole razem, z herbatą, bez telefonu, bez pośpiechu. I wtedy on powiedział:

– Wiesz co? Smakują… prawie jak u mamy.

A ja, zamiast się złościć, tylko się uśmiechnęłam. Bo pierwszy raz zrozumiałam, że to wcale nie o smak chodzi.

Karolina, 35 lat

Historie są inspirowane prawdziwym życiem. Nie odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń ani osób, a wszelkie podobieństwa są całkowicie przypadkowe.

Czytaj także: