„Zrobiłam świąteczną paczkę dla samotnej sąsiadki. Ze szczęścia nie mogła powstrzymać łez”

Mieszkam w tym samym bloku od dwunastu lat. Trzecie piętro bez windy, balkon od strony parkingu, za którym zaczyna się wiecznie niedokończony skwerek. Niby nic szczególnego, a jednak zżyłam się z tym miejscem. Nie jest może najpiękniejsze, ale swoje. I nawet te skrzypiące schody mają w sobie coś znajomego. Sąsiedzi się zmieniali. Jedni wyprowadzali się do domów pod miastem, inni umierali. Niektórzy po prostu znikali z dnia na dzień. Została tylko pani Zofia. Widywałam ją codziennie. Aż któregoś dnia przestałam.

– Coś się stało pani Zosi? – zapytałam sąsiadkę z drugiego piętra, taką z tych, co wiedzą wszystko.

– A kto ją tam wie... Nie wychodzi. Podobno chora, ale sama nikogo nie wpuszcza.

Święta zbliżały się wielkimi krokami, a ja coraz częściej myślałam o zamkniętej w czterech ścianach kobiecie.

Nie mogłam tego tak zostawić

Paczka leżała na stole od trzech godzin, a ja wciąż nie mogłam się zdecydować, czy to dobry pomysł. Włożyłam do niej konserwy, herbatę, ciasteczka z cynamonem, które sama upiekłam, ciepłe skarpety i małą świecę zapachową. Długo się wahałam, zanim dodałam kartkę z życzeniami. Zwyczajne: „Spokojnych Świąt, pani Zosiu. Monika z trzeciego piętra”. Tyle.

– Po co się wtrącasz? – zapytałam sama siebie, opierając się o framugę drzwi. – Ona nawet nie daje sobie pomóc. Zaraz ci powie, że nie potrzebuje litości.

A mimo to nie mogłam tego tak zostawić. Coś mi mówiło, że tak trzeba. Że czasem jeden gest potrafi zmienić komuś dzień. Zapukałam. Cicho. A potem drugi raz – głośniej.

– Kto tam? – usłyszałam zza drzwi, głos słaby, zmatowiały.

– Monika, sąsiadka z góry. Przyniosłam świąteczny upominek. Mogę zostawić pod drzwiami?

Zapanowała cisza. Już miałam odejść, gdy klucz zachrobotał w zamku. Drzwi uchyliły się niepewnie.

– Pani Monika? – Zofia spojrzała na mnie przez szparę.

Widać było tylko jedną połowę jej twarzy i sweter z rozciągniętym rękawem.

– Nic wielkiego, proszę się nie bać. To taka mała paczka na święta. Dla pani.

Zrobiła krok w tył, jakby to, co trzymałam w rękach, miało ją oparzyć.

– Nie trzeba było... – wyszeptała.

– Wiem. Tylko że sama chciałam.

I wtedy zobaczyłam łzę, która spłynęła po jej policzku. Wzięła paczkę i zniknęła za drzwiami.

Zrobiło mi się gorąco

Zeszłam do siebie i usiadłam na kanapie. Niby nic wielkiego się nie wydarzyło, ale miałam serce ściśnięte. Telefon zadzwonił po niecałej godzinie.

– Halo? – odebrałam odruchowo, nie patrząc na ekran.

– Pani Moniko... tu Zofia. Z trzeciego piętra. – Jej głos był taki, jakby mówiła przez chusteczkę. – Przepraszam, że tak... ale chciałam podziękować. Pani paczka... to było coś niezwykłego.

– Ojej, naprawdę nie trzeba... Cieszę się, że sprawiłam pani radość... To była tylko taka drobnostka.

– Dla mnie to nie drobnostka. – Usłyszałam szmer, jakby przecierała nos. – Przez trzy lata nikt do mnie z niczym nie przyszedł. Ani z życzeniami, ani nawet z pytaniem, czy czegoś nie potrzeba. A tu nagle... taka paczka.

Zrobiło mi się gorąco.

– Zawsze pani była taka miła. I ta herbatka malinowa, którą kiedyś mi pani dała, jak miałam grypę... Pamiętam do dziś.

– Takie rzeczy się pamięta? – Znowu ten cichy śmiech z nutą zdziwienia. – Myślałam, że jestem już tylko meblem w tej klatce.

– Pani Zosiu, meble nie pieką ciastek – rzuciłam, chcąc rozładować napięcie.

– Pani Moniko, to nie są łzy ze smutku, tylko... ze wzruszenia. Bo ktoś jeszcze o mnie pamięta.

– I będzie pamiętał. – Uśmiechnęłam się. – Wiem, że to tylko święta, ale może... może czasem pani wpadnie na herbatę?

– Może – odpowiedziała cicho.

Zamurowało mnie

Kilka dni później spotkałam ją na klatce. Miała na sobie ciepły płaszcz i czapkę. Zatrzymała się, jakby nie była pewna, czy powinna mnie zaczepić.

– Pani Moniko? – odezwała się niepewnie.

– Dzień dobry, pani Zosiu. – Uśmiechnęłam się szeroko. – Jak się pani dziś czuje?

– Lepiej. Dziwnie... lżej. Jakby ktoś mi otworzył okno po długim śnie – powiedziała i pokiwała głową. – Idę do apteki, niech pani sobie wyobrazi. Pierwszy raz od tygodni.

– Może mogłam pójść za panią?

– Nie. Musiałam sama. Musiałam wyjść. Dla siebie. – Zatrzymała się. – Wie pani... ludzie nie rozumieją ciszy.

– Ciszy?

– Takiej, co zapada w mieszkaniu, gdy już nikt nie dzwoni, nikt nie pyta, czy żyjesz. Na początku to nawet wygodne. Można spać, kiedy się chce. A potem... potem zaczynasz liczyć oddechy, żeby wiedzieć, że jesteś.

Zamurowało mnie. Nie wiedziałam, co odpowiedzieć.

– Dobrze, że wtedy pani zapukała – dodała cicho.

– Wie pani... to był impuls.

Sąsiadka skinęła głową, a potem, zupełnie niespodziewanie, sięgnęła do torby i podała mi mały pakunek zawinięty w serwetkę.

– To pierniczki. Z przepisu mojej mamy. Robiłam w nocy. Wyszły trochę krzywe.

– Lubię krzywe – uśmiechnęłam się.

Stałyśmy tak przez chwilę, wymieniają uprzejmości. Zanim wyszła z bloku, spojrzała mi w oczy i powiedziała tylko:

– Już się nie boję, że nikt nie będzie pamiętał.

Wzruszyłam się

W sklepach rozbrzmiewały kolędy, w windzie ktoś przykleił migającą lampkę, a u mnie na stole stał stroik, który zrobiłam z gałązek świerku i mandarynek. Pachniało jak w dzieciństwie. W wigilijny poranek ktoś zapukał do moich drzwi. Kiedy otworzyłam, zobaczyłam panią Zosię. W ręku trzymała mały wiklinowy koszyczek przykryty lnianą serwetką.

– Dzień dobry, pani Moniko... Przepraszam, że tak bez zapowiedzi...

– Pani Zosiu! Dzień dobry! – ucieszyłam się szczerze. – Proszę, niech pani wejdzie. Właśnie zaparzyłam wodę na kawę.

– T mam jeszcze dla pani barszcz i uszka. Domowe. Próbowałam przypomnieć sobie smak dzieciństwa.

Wzięłam koszyczek z jej rąk z lekkim zawstydzeniem.

– Ależ nie musiała się pani tak trudzić...

– Nie musiałam, ale chciałam – powiedziała z powagą i popatrzyła na mnie poważnie. – Bo kiedy pani przyniosła mi tamtą paczkę, to... To było jak światełko w mroku.

– Pani Zosiu, bo to nie było z litości. Kiedyś się to robiło częściej.

Sąsiadka uśmiechnęła się blado.

– Tak. A potem przyszła nowoczesność...

Zaprosiłam ją do środka. Usiadła niepewnie. Zaparzyłam herbatę i rozłożyłam na paterze pierniczki. Rozmawiałyśmy. O pogodzie, o śledziach, o tym, jak trudno przebić się przez ciszę, kiedy człowiek zbyt długo w niej siedzi. Wigilia minęła spokojnie. Cicho. Pierwszego dnia Świąt, zapukałam do ani Zosi. Miałam przynieść kawałek makowca, a ona ugotować kompot z suszu. Drzwi otworzyła mi niemal od razu, jakby czekała.

– Jak się pani trzyma? – zapytałam.

– Jak ktoś, kto właśnie dostał drugą szansę. – Uśmiechnęła się i zaprosiła mnie do środka.

Mieszkanie pachniało cynamonem i czymś jeszcze. Stół nakryty był świątecznie – biały obrus, talerze z niebieskim wzorem, dwie świeczki, jedna już trochę wypalona.

– Zawsze nakrywałam dla jednej osoby więcej – powiedziała Zofia, zauważając moje spojrzenie. – Ale dziś... dziś mam dla kogo. – Popatrzyła na mnie z takim ciepłem, że aż mnie zatkało.

Usiadłam naprzeciwko niej. Piłyśmy kompot, jadłyśmy makowiec, a potem pani Zosia zaczęła mówić o swoim mężu. Że zmarł wiele lat temu i od tamtej pory każde święta spędzała sama.

– A teraz... teraz pani zapukała. – Przełknęła ślinę i wyjęła z kieszeni chusteczkę. – Wie pani, co sobie pomyślałam, kiedy otworzyłam paczkę? Że może to pomyłka. Że nie dla mnie. Jak przeczytałam kartkę... to pierwszy raz od lat się rozpłakałam. I to nie ze smutku. Tylko... ze zwykłej ludzkiej radości.

– To nie był przypadek – powiedziałam. – To było serce. A serce się nie myli.

– I niech pani nigdy nie przestaje pukać do ludzi, pani Moniko.

Kierowałam się sercem

Minął już ponad rok, odkąd przyniosłam jej tamtą paczkę. Teraz co sobotę pijemy razem herbatę – raz u mnie, raz u niej. Czasem układamy pasjanse, czasem tylko siedzimy w milczeniu. To już nie jest ta sama cisza, o której mówiła kiedyś. To jest cisza, w której nie trzeba nic mówić, żeby być razem. Kiedyś pani Zosia powiedziała:

– Pani nie wie, jak to jest, kiedy człowiek nie ma już nikogo. A potem nagle ktoś... puk-puk. I wszystko się zmienia.

– Bo wszystko zaczyna się od puk-puk – odpowiedziałam.

Zofia odłożyła wtedy herbatę i spojrzała na mnie tak, jakby zobaczyła coś więcej niż sąsiadkę.

– Wie pani, kiedy ludzie odchodzą, człowiek myśli, że już nic nie zostało. Nieprawda. I wystarczy, że ktoś do nich zapuka.

Zbliżały się kolejne święta. Zrobiłyśmy razem nową paczkę. Włożyłam to torby: herbatę jaśminową, pierniczki z lukrem, a nawet wełniane rękawiczki.

– Dla kogo tym razem? – zapytała.

– Dla pani Jadzi z końca korytarza. Podobno też nikogo nie ma.

– No to puk-puk – powiedziała i razem zaniosłyśmy paczkę pod kolejne drzwi.

Czasem trzeba tylko raz zapukać, żeby ktoś znowu zaczął żyć.

Monika, 38 lat

Historie są inspirowane prawdziwym życiem. Nie odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń ani osób, a wszelkie podobieństwa są całkowicie przypadkowe.

Czytaj także: